Aanstaande zondag 28 augustus 2022 wordt in Steenstrate (Ieper) de 21ste editie van de IJzerwake ingericht. De editie van vorig jaar, de eerste na bijna twee jaar coronamaatregelen, was met 2.000 deelnemers volgens de media, 2.450 volgens de organisatoren, de editie met het laagste aantal deelnemers. In 2004 en in 2008-2012 haalde men nog meer dan 5.000 deelnemers. Na het debacle met Frontnacht wordt opgeroepen meer dan ooit naar de IJzerwake te gaan.
In een e-mail (met als hoofding een deel van de illustratie hierboven) zegt de IJzerwake: “Zelden is er een IJzerwake geweest die van ‘onze’ pers zoveel aandacht heeft gekregen. Waar ze anders geen enkele aandacht hebben voor Vlaamsgezinde manifestaties konden de titels nu niet vet en groot genoeg zijn, de leugens en overdrijvingen niet scherp genoeg zijn. Onze lijn is steeds dezelfde gebleven: wij zijn radicale Vlaamsnationalisten, geen ‘neonazis’. De realiteit is dat na een hysterische hetze de vrije meningsuiting brutaal de nek is omgedraaid. Met deze hetze heeft links misschien een veldslag gewonnen, maar niet de cultuuroorlog die in West-Europa aan de gang is tussen globalisten en nationalisten, tussen chaos en identiteit. (…) Uw aanwezigheid is van het grootste belang. Want de pers zal ook koppen tellen. We kunnen en mogen hen niet het plezier gunnen dat er minder mensen aanwezig zouden zijn. Laten we er dus samen eendrachtig opnieuw een fijne manifestatie van maken voor Vlaams zelfbestuur, voor ons volk, voor ons recht – en ook voor ons recht op vrije meningsuiting.”
Niemand heeft problemen met het recht op vrije meningsuiting… tot het gaat over meningen die men over de grens van het toelaatbare vindt. Als in 2005 de dan 28-jarige Andy Vermaut en een vriend op het IJzerwake-terrein hun T-shirts uittrekken en op hun bovenlijf een Belgische vlag blijkt geschilderd te zijn, wordt Vermaut belaagd en geschopt door de Voorpost-ordedienst en andere aanwezigen. Andy Vermaut houdt er een gebarsten neus, kneuzingen aan zijn achterhoofd en de spieren aan zijn rechterbil aan over. Onnodig te zeggen dat men op de IJzerwake ook weinig begrip heeft voor moslims. In 2018 zei IJzerwake-voorzitter Wim De Wit in zijn toespraak: “We kunnen niet toelaten dat moslims in Vlaanderen een afgescheiden gemeenschap gaan vormen met eigen rechtsregels, normen en waarden. Het heeft geen zin dat we ons als Vlaams-nationalisten trachten te bevrijden van het Belgisch onrecht om ons te onderwerpen aan een barbaarse onderdrukkende religie.”

Beperkingen aan de vrijheid van meningsuiting zijn te verantwoorden, en als het in hun kraam past zullen ze dat bij de IJzerwake ook zeggen. Maar voor sommige meningen is men toleranter dan voor andere. In een interview met ’t Pallieterke van 25 augustus 2022 verdedigt de IJzerwake-voorzitter nog eens August Borms. Wim De Wit: “Dat was ook een ‘zwartzak’, maar hij is ook iemand met grote verdiensten. Hebben die mensen op dat moment een fout gemaakt? Misschien. Bijna iedereen die ging vechten heeft dat uit idealisme gedaan. Men werd in de colleges en in de kerk opgeroepen om te gaan vechten tegen het goddeloze communisme. Volgens Marc Grammens was de collaboratie nodig om Vlaanderen te bevrijden. Vandaag past die uitspraak niet meer, maar het probleem is dat mensen het verleden met de bril van vandaag bekijken.”
Het probleem is dat men bij de IJzerwake weigert met de bril van vandaag te kijken. Historisch onderzoek van Aline Sax geeft aan dat de meerderheid van de oostfronters uit sympathie voor Adolf Hitler naar het oostfront trok. Ook nu meer bekend is over August Borms blijft men bij de IJzerwake elke gelegenheid aangrijpen om Borms te eren. Borms werd gehuldigd op de IJzerwake in 2019 en op de IJzerwake vorig jaar, in 2021, en zal na de grafschennis eerder dit jaar waarschijnlijk ook op de IJzerwake dit jaar gehuldigd worden.
De IJzerwake dit jaar wordt overschaduwd door de programmatie van de groepen voor Frontnacht. Wim De Wit zegt daarover aan ’t Pallieterke: “Ik ken die jongens die dat organiseerden en heb daar het volste vertrouwen in. Hebben ze zich laten misleiden? Ik weet het niet… Achteraf bekeken is dat natuurlijk makkelijk. Nu kan ik natuurlijk zeggen dat we dit beter niet gedaan hadden (…). Als we wisten dat dit voor zo’n heisa zou zorgen, hadden we nooit over een activiteit op zaterdagavond gesproken.”

Wim De Wit ontkent dat Project Thule van Tomas Boutens voor de security zou zorgen op Frontnacht. Voorpost zou dat doen, zoals ze dat elk jaar doet bij de IJzerwake zelve. Wel waren er contacten met enkele bewakingsfirma’s voor eventueel extra toezicht. Of hij niet bang is dat er alsnog neonazi’s naar de IJzerwake afzakken? Wim De Wit: “Ik hoop dat dat niet waar is.” Beter dan hopen, is natuurlijk ondernemen. Vorig jaar waren naast Project Thule, van de voor zijn leiding geven aan het neonazistische Bloed Bodem Eer (BBET) veroordeelde Tomas Boutens, ook de Nederlandse neonazi’s van Volksverzet op de IJzerwake. Intussen hebben ze openlijk de verjaardag van Adolf Hitler gevierd. Zal de IJzerwake hen de toegang weigeren? Zoals nog anderen waarvan de komst aangekondigd wordt door Het Nieuwsblad? De kans is klein dat de neonazi’s zich vestimentair als neonazi zullen tonen, we zijn niet meer in de jaren tachtig of zo, maar bij de IJzerwake-organisatoren (Rob Verreycken…) en hun vrienden zijn er genoeg mensen die de neonazi’s kennen.
Een vraag die raar genoeg niet gesteld werd in ’t Pallieterke is wie dit jaar de gastspreker is op de IJzerwake. Is er daarover een afspraak tussen ’t Pallieterke en de IJzerwake? Een lid van de Algemene Vergadering van de IJzerwake, Voorpost-organisatieverantwoordelijke Luc Vermeulen, liet zich ontvallen: “Onze gastspreker is een jongeling van… 98 jaar! U zal verbaasd zijn over de kracht van zijn stem en de inhoud van zijn toespraak.”
Het toeval wil dat op 14 augustus Oswald Van Ooteghem 98 jaar is geworden. Oswald Van Ooteghem vocht vanaf augustus 1941 aan het oostfront als lid van het Vlaams Legioen (insert bij de foto van August Borms hierboven) en was vervolgens officier bij de Waffen SS-Division Langemarck. Na het einde van de Tweede Wereldoorlog blijft hij eerst in Duitsland wonen. In 1949 terug in België wordt hij tot drie jaar gevangenisstraf veroordeeld voor collaboratie. In 1950 komt hij vervroegd vrij. In de jaren vijftig sluit hij zich aan bij de Volksunie, partij waarvoor hij Oost-Vlaams provincieraadslid (1965-1974), gemeenteraadslid in Gent (1977-1984) en senator (1974-1984) wordt. Van Ooteghem heeft meermaals amnestie geëist voor zij die collaboreerden met de nazi’s. Het is afwachten of men toch nog een andere 98-jarige heeft gevonden als gastspreker.
Naschrift, 21 uur. De gastspreker zou inderdaad een andere 98-jarige zijn.
