Men kan intussen een heel rek vullen met boeken over het Vlaams Blok / Belang. Met na Francis van Eycken en Staf Schoeters (1988) het werk van Hugo Gijsels en Jos Vander Velpen (samen in 1989, apart respectievelijk in 1992 en 1994, en in 1992 en 1996), boeken van Rinke van den Brink (1994 en 1999), Marc Spruyt (1995, 2000, 2006), Manu Claeys (2001), Norbert Van Overloop (2006), Tom Cochez (2010)… Er waren ook boeken over bepaalde aspecten bij het Vlaams Blok / Belang: Ron Hermans en Eric Goeman (1998), Jan De Zutter (2000), Tim F. Van der Mensbrugghe (2022)… Boeken van insiders: Geert Van Cleemput (2006), Tanné Bogaerts (2021)… En boeken die uitzoomden: Paul Ponsaers (2020, 2021), Vincent Scheltiens en Bruno Verlaeckt (2021), Hind Fraihi en Bas Bogaerts (2021), Geert Cool (2021), Dominique Willaert (2023)… En toch is er nood aan een nieuw boek over het Vlaams Belang, getuige de kiespeilingen (foto hierboven © AFF en RV).

Marijke Persoone nam die last op zich, voormalig ACV-vakbondssecretaris en nu trekker bij Hart boven Hard en Het Groot Verzet. Na een voorwoord van auteur Fikry  El Azzouzi en vóór een getuigenis van kind van het verzet Ellen De Soete, bespreekt Marijke Persoone in negen hoofdstukken de uitspraken en voorstellen van het Vlaams Belang, maar trekt ze het plaatje ook breder open naar het beleid van extreemrechts in landen als Italië en Hongarije.

Het Vlaams Belang zet in op werkplicht, maar als het gaat om aantrekkelijker werkvoorwaarden die mensen minder vlug ziek maken, geeft het Vlaams Belang niet thuis. Marijke Persoone vermeldt dat het Vlaams Belang aandringt op het beperken van de werkloosheidsuitkering in de tijd, maar zegt er niet bij: tot de werknemer 50 jaar oud is, terwijl de N-VA en de (helemaal niet vermelde) CD&V geen leeftijdsgrens zetten. De auteur is als vakbondsvrouw vertrouwd met de sociale zekerheid en kan dus goed uitleggen waarom een splitsing van de sociale zekerheid nadelig is voor iedereen. Overigens heeft Vlaanderen geen baat bij een armer Wallonië en Brussel want Vlaamse bedrijven halen een derde van hun omzet in die twee regio’s. De vermelde Vlaamse zorgpremie van 58 euro/jaar is inmiddels opgetrokken tot 62 euro/jaar. Gelukkig is de discriminatie die de regering-Jambon plande voor het toekennen van zorgen inmiddels teruggefloten door het Grondwettelijk Hof. Inzake de automatische indexering van de lonen en wedden is het Vlaams Belang in de loop van de jaren in gunstige zin geëvolueerd, maar extra geld ophalen bij de grote bedrijven en hoge vermogens blijft een taboe bij het Vlaams Belang.

“Marijke Persoone (vooraan links) is als vakbondsvrouw vertrouwd met de sociale zekerheid en kan dus goed uitleggen waarom een splitsing van de sociale zekerheid nadelig is voor iedereen.” (foto © AFF).

Sociaaleconomisch kiest het Vlaams Belang “niet voor een conflictmodel tussen werkgevers en werknemers, maar voor een consensusmodel waar iedereen beter van wordt”. Vraag maar eens aan de Delhaiziens of de piloten van Ryanair hoeveel consensus met hun directie mogelijk is. Dat het Vlaams Belang geen goed woord heeft voor de vakbonden is bekend. En buitenlandse vrienden zullen het Vlaams Belang niet van gedacht doen veranderen. AfD-voorzitster Alice Weidel ziet Margaret Thatcher als haar groot voorbeeld. Marijke Persoone vermeldt een stevig standpunt van het Europees Vakverbond over extreemrechts, maar vermeldt niet dat meerdere vakbonden in Europa zich ter zake minder principiëel opstellen dan het ABVV en ACV. De auteur snijdt ook de onderwijsproblematiek aan, met de toestand in eigen land én choquerende getuigenissen uit Hongarije en Italië. Met een vrouwelijke premier is Italië overigens niet vrouwvriendelijker geworden. Integendeel. Het Vlaams Belang wil een opvoedersloon voor de thuisblijvende ouder, en beseft goed dat het vooral de vrouw zal zijn die thuis blijft. Opvoedersloon dat gefinancierd wordt door verminderingen op andere uitkeringen.

Het Vlaams Belang wil snoeien in subsidies van organisaties die “onze Vlaamse cultuur en identiteit ondermijnen”, en dan worden onder andere antiracistische organisaties genoemd. Zouden een partij die ons land wil splitsen terwijl de overgrote meerderheid van de inwoners dat niet wil, en kapitalen die uit ons land wegstromen naar belastingparadijzen, geen groter probleem zijn? De klimaatverstoring wordt door het Vlaams Belang gebagatelliseerd. Marine Le Pen toonde wel sympathie voor de gilet jaunes maar is tegen het verplichten van verhuurders om de woningen die ze verhuren beter te isoleren. In het slothoofdstuk, met als titel het aan Hugo Claus en Charta 91 ontleende Het tij keren, gaat Marijke Persoone terug naar haar eerste ervaringen als vakbondsvrouw, de beperkingen aan het betogingsrecht die de regering-De Croo wilde opleggen (na protest, tot woede van het Vlaams Belang, afgevoerd) en de stakingen met stevige resultaten na het vermoorden van de socialistische vakbondsmilitanten Albert Pot en Theophiel Grijp.

“Het Vlaams Belang wil snoeien in subsidies van organisaties die ‘onze Vlaamse cultuur en identiteit ondermijnen’, en dan worden onder andere antiracistische organisaties genoemd.” (foto © AFF).

Het boek is uitgegeven bij EPO die onder dezelfde titel Wiens belang? in 2006 al een boek uitgaf. Toen van de inmiddels overleden advocaat en PVDA’er Norbert Van Overloop. Het nodigt uit tot een vergelijkende warentest. De eerste Wiens belang? telde, zonder het voorwoord van de vakbondsmannen Bruno Verlaeckt en Ferre Wyckmans, 158 blzn.; de tweede Wiens belang? zonder het voorwoord en het nawoord 194 blzn., is dus iets omvangrijker. Het grote verschil zit in het aantal hoofdstukken: 18 bij Van Overloop, 9 bij Persoone, en de titels van die hoofdstukken. Bij Van Overloop titels als: Vlaams Belang op de werkvloer: flexibelere werknemers gewenst, Vlaams Belang wil daling van lonen en koopkracht, Vlaams Belang neemt deel aan jacht op werklozen… Bij Persoone titels als: Moeders voor het vaderland, Rechtse stromingen eroderen het middenveld, Wat moet Lisette met een premie voor een elektrische auto?… Literair is het bij Persoone mooier geformuleerd, maar bij Van Overloop vind je gemakkelijker terug wat het Vlaams Belang over een bepaald onderwerp zegt. Zelf hebben we in het boek van Van Overloop vele keren opgezocht in welke precieze bewoordingen het Vlaams Blok veroordeeld is voor racisme door het hof van beroep in Gent – en dat telkens gemakkelijk gevonden – terwijl Persoone kort citeert uit dat arrest maar het citaat moeilijker terug te vinden is in haar boek. Hetzelfde geldt voor nog andere zaken die je misschien wil opzoeken.

Marijke Persoone schreef haar boek met de passie van een vakbondsvrouw, en dat siert haar. Soms schiet ze tekort (niet alleen buitenbeentje bij het Vlaams Belang Tanguy Veys maar ook de belangrijker maar niet vermelde fractieleider in het Vlaams parlement en Vlaams Belang-ondervoorzitter Chris Janssens kreeg het manifest van de Noorse terrorist Anders Behring Breivik toegestuurd), vaak citeert ze cassante uitspraken uit Vlaams Belang-congressen en -documenten, terwijl ze door haar internationale vakbondscontacten ook zaken uit het buitenland bovenhaalt die hier niet bekend zijn. Het boek is een geschikte aanleiding om binnen en buiten de vakbonden terug informatie- en vormingssessies te organiseren over het Vlaams Belang en al wie meegaat in haar gedachtengoed.

Marijke Persoone (met voorwoord van Fikry El Azzouzi en nawoord van Ellen De Soete), Wiens belang?, EPO, 222 blzn., 20 euro.

Onderwijzers weten het: herhaling helpt (foto’s © RV).