Op 30 maart 2022, tijdens de laatste ministerraad vóór de Franse presidentsverkiezingen, besloot de Franse regering, op voorstel van minister van Binnenlandse Zaken Gérald Darmanin, om de groep antifascisten ‘Groupe Antifa Lyon et Environs’ (GALE) te ontbinden. De Franse Conseil d’État, zeg maar: de Franse Raad van State, heeft de beslissing evenwel geschorst na een hoorzitting waarop het ministerie van Binnenlandse Zaken het ontbindingsbesluit niet kon rechtvaardigen (foto hierboven © Twitter).
Volgens het besluit van de ministerraad is GALE uit op gewelddadige acties die ze legitimeert door een ideologisch discours tegen racisme en staatsgeweld. Er wordt onder andere verwezen naar een betoging op 3 april 2021 waarbij “80 ultralinkse activisten, waaronder leden van GALE, door Lyon slenteren” als protest tegen een aanval op de linkse-anarchistische boekhandel La Plume Noire door extreemrechtse groepen op 20 maart 2021, en bij die gelegenheid projectielen gooien naar de politie; de oproep voor een tegenbetoging op 1 mei 2021 waarbij in de clinch werd gegaan met communistische vakbondsleden en de politie, en voetzoekers en mortieren gebruikt werden; betogingen op 28 augustus en 4 september 2021 tegen de ‘gezondheidspas’ waaraan GALE-sympathisanten deelnemen en andermaal projectielen gegooid worden naar de politie. Het ministerieel besluit verwijt GALE “directe actie als strijdmiddel” en “de voorbije jaren directe acties te hebben uitgevoerd tegen georganiseerde fascistische groepen en tegen symbolen van kapitalisme en repressie”.
Ten tweede verwijt het ministerieel besluit dat GALE bekend staat voor “zijn scheldwoorden en oproepen tot haat tegen de politie, en misbruik van het geweld dat tegen hen wordt gepleegd”. Zo wordt het gebruik van het letterwoord ACAB (All Cops Are Bastards, “Alle politieagenten zijn eikels”) en het op een muur taggen van “Mort au nazi’s” (“Dood aan de nazi’s”) kwalijk genomen. “Gezien GALE regelmatig betrokken is bij gewelddadige acties tegen haar politieke tegenstanders, in het bijzonder ultrarechts, en tegen de ordehandhavers; en dat die handelingen en oproepen nooit geleid hebben tot een veroordeling of enige matiging” vindt het ministerieel besluit het gepast de feitelijke vereniging GALE te ontbinden.
De ‘Groupe Antifasciste Lyon et Environs’ (GALE) werd in november 2013 opgericht in Lyon, stad in het zuidoosten van Frankrijk. Als je alleen de inwoners intra muros telt, is Lyon na Parijs en Marseille de derde grootste stad van Frankrijk. Neem je er ook de mensen in de onmiddellijke omgeving bij is het de tweede grootste agglomeratie in Frankrijk. De oprichtingstekst van GALE stelt dat Lyon altijd een ideologische broedplaats is geweest voor extreemrechts, en de voorbije vier jaar de meest radicale nationalistische groepen erbij zijn gekomen op een ogenblik waarop het Front National (FN) haar discours afzwakt om meer aanvaard te worden. De ‘demonisering’ van het FN heeft haar racistische en fascistische geuren niet weggenomen, en gewelddadige kleine groepen gaan verder door op het discours en de woordenschat van het FN. Vier jaar van betogingen en overleg met institutionele partners door het ‘Collectief waakzaamheid tegen extreemrechts’ (CV69) laten zien dat dit niet genoeg is. Vandaar een nieuwe groep antifascisten. “Laten we samen bouwen aan solidariteit en zelfverdediging tegen het kapitalisme en zijn nationalistische waakhonden!. Onze strijd stopt niet bij morele waarden maar bij een sociaal project. De antifascistische en antiracistische strijd moet weer populair worden!”, besluit de oprichtingstekst.
Extreemrechts rechts van het FN (intussen Rassemblement National, RN) wordt volgens de Franse krant Libération in Lyon geschat op meerdere honderden mensen verspreid over een tiental verschillende groepen: de koningsgezinden van ‘Action française’; de nationalisten van Yvan Benedetti die sympathiseren met de in de Tweede Wereldoorlog collaborerende maarschalk Pétain; de heidenen van ‘Terre et peuple’; de katholieke integristen van Civitas; het ‘Institut de sciences sociales économiques et politiques’ (ISSEP) van Marion Maréchal (ex-RN, nu sympathiserend met Éric Zemmour); het in maart 2021 ontbonden maar onder andere vormen voort actieve ‘Génération identitaire’; de extreemrechtse studentengroep ‘Cocarde étudiante’; ‘Audace’ en ‘Lyon populaire’ die voortkomen uit het in april 2019 ontbonden ‘Bastion social’… Het is te begrijpen dat dit een al even radicale tegenreactie uitlokt. Het ontbindingsbesluit voor GALE werd gezien als een gebaar van minister van Binnenlandse Zaken Gérald Darmanin (‘La République en marche!’, zoals toen nog de politieke beweging rond de Franse president Emmanuel Macron heette), een gebaar richting de rechtse kiezers en partijen, en vooral de politieagenten en politievakbonden.
Op 16 mei 2022 schorste de Conseil d’État evenwel het ontbindingsbesluit voor GALE. In Frankrijk is er een lange lijst van groepen die door de overheid ontbonden zijn, en het is eerder de uitzondering dan de regel dat de Conseil d’État het ontbindingsbesluit vernietigt of schorst, maar dat laatste is nu het geval voor GALE. In een persmededeling erkent de Conseil d’État het recht van de Franse regering om groepen te ontbinden die aanzetten tot gewelddadige acties tegen personen en goederen, en de openbare orde ernstig verstoren. De drie rechters van de Conseil d’État die de zaak-GALE behandelden, vinden dat de tegen GALE aangehaalde elementen een ontbinding niet rechtvaardigen. “Het is niet aangetoond dat de gewelddadige acties het gevolg zijn van activiteiten van GALE. Ja, de groep maakt radicale en soms brutale opmerkingen, of relativeert met twijfelachtige argumenten het geweld tegen de politie, maar er is niet aangetoond dat de groep verantwoordelijk is voor de gewelddaden.”
Volgens Politis bevatte het dossier van het ministerie van Binnenlandse Zaken tal van fouten, onnauwkeurigheden en verwijten zonder ernstige grond, en werd dat pijnlijk duidelijk bij de hoorzitting bij de Conseil d’État. Naast haar kritische standpunten over de politie of het gevangenissysteem, blijft de GALE in eerste instantie een antifascistische groep. GALE werd onder andere de tag “Dood aan de nazi’s” op een gebouw van ‘Bastion social’ verweten. De advocaten van GALE voerden aan: “We debatteren hier over GALE’s beroving van de vrijheid van meningsuiting omdat ze het lef heeft om degenen die openlijk nazi’s zijn als nazi’s te bestempelen. Kunnen we mensen daarvoor hun vrijheid ontnemen?” De vertegenwoordiger van het ministerie van Binnenlandse Zaken antwoordde: “Zelfs als het nazi’s waren, zijn er legale middelen om daartegen te vechten.” De Conseil d’État besluit dat de tag een misdrijf is, maar daarom nog niet de ontbinding van een antifascistische groep rechtvaardigt.
Na het ontbindingsbesluit op 30 maart 2022 mocht GALE niet meer bijeenkomen, en ook niet meer communiceren op sociale media. Dat mag nu terug. GALE overweegt nu de vernietiging van het ministerieel besluit te vragen. Er wachten GALE nog drie rechtszaken, onder andere voor de slogan “Dood aan de nazi’s” op de muur van een lokaal van ‘Bastion social’. Eerder op het jaar begon het ministerie van Binnenlandse Zaken aan een procedure voor de ontbinding van de antifascistische groep ‘Nantes Révoltée’ in Nantes, stad in het westen van Frankrijk die wij overigens warm kunnen aanbevelen voor een meerdaags cultureel-toeristisch verblijf. Na protest werd de procedure tegen ‘Nantes Révoltée’ gestopt.
Antifascista Siempre 