Het was een overrompelende reportage die Canvas voorbije donderdag uitzond over de bestorming op 6 januari 2021 van het Capitool: Four hours at the Capitol (foto hierboven: screenshot). Vooreerst is er de gebeurtenis zelve: hoe een meute opgehitste Amerikanen het Amerikaans parlementsgebouw inneemt, zonder enig respect voor de politieagenten die anders toegejuicht worden voor hun ‘Law and Order’-mentaliteit, en met parlementsleden die uit beeld verdwijnen een paar minuten vooraleer minstens een aantal onder hen gelyncht zou worden. Ten tweede is er de overvloed van beelden: video’s die de bestormers van het Capitool zelf maakten, beelden van de veiligheidscamera’s in het Capitool en vanuit de bodycam van politieagenten… Goed gemonteerd. Als een getuige vertelt over een gebeurtenis, zie je daar onmiddellijk op volgend beelden die de uitspraak bevestigen. Ten derde omwille van de interviews. Zoals met een Trump-aanhanger met een haartooi als van een hippie die op een gemoedelijke toon maar ernstig vertelt over 100.000den kinderen die jaarlijks verdwijnen en als slaaf worden ingezet, wat gelukkig tegengewerkt wordt door Donald Trump. Eén man lijkt zijn les geleerd te hebben. Een lid van ‘Cowboys for Trump’ herhaalt dat hij voorstander is van dwangarbeid en de doodstraf, maar dat hij na de bestorming van het Capitool negen dagen in voorarrest zat Zonder Zich Te Mogen Douchen is er voor hem teveel aan. Trump moet voortaan zijn zaakjes maar zelf regelen.

Volgens De Standaard waren extreemrechtse milities zoals de Proud Boys en de Oath Keepers al op weg naar het Capitool toen Trump nog aan het speechen was. Een analyse van de profielen van zo’n 400 mensen die op de dag van de bestorming gearresteerd werden, leert dat de meesten evenwel geen banden hadden met genoemde milities. Het zijn vooral blanke mannen, vaak kleine ondernemers die kampen of gekampt hebben met schulden al dan niet bij de belastingdienst, en vaak in delen van het land wonen waar het aandeel van de witte bevolking afneemt. We willen die analyse best geloven. Groepen als de Proud Boys en de Oath Keepers zijn de voortrekkers, wie volgt zijn de sukkelaars die zich eerder laten oppakken dan de geroutineerde militieleden.

Volgens onderzoek van de universiteit van Maryland zijn van de beklaagden voor de bestorming van het Capitool die banden hebben met georganiseerde extremistische groepen, de meesten actief bij de Proud Boys. Hun leider Enrique Tarrio was een paar dagen voor de bestorming van het Capitool al aangehouden, en riskeerde een bijkomende gevangenisstraf als hij op 6 januari 2021 nog in Washington zou zijn. Maar ook zonder Enrique Tarrio en zonder de typische Proud Boys-emblemen – die ze thuis hadden gelaten om niet te gemakkelijk herkend te worden – hadden de Proud Boys een leidende rol bij de bestorming van het Capitool. Het is daarom interessant eens te kijken hoe ze zich nu gedragen.

Een groep Proud Boys op weg naar het Capitool op 6 januari 2021, voor de gelegenheid zonder Proud Boys-emblemen. Vooraan links, met gebalde vuist, Proud Boys-kopstuk Ethan Nordean (foto © cc. Wikimedia/Elvert Barnes).

Vice stelde vast dat de Proud Boys tussen 6 januari en 21 december 2021 minstens 114 geüniformeerde groepsoptredens maakten, verspreid over 73 steden en 24 Amerikaanse staten. Het meest actief waren ze in Florida, Californië en Oregon, en de laatste maanden van 2021 ook in New York. Onmiddellijk na 6 januari hield men zich koest omwille van het onderzoek naar de bestorming van het Capitool. In januari-maart 2021 werden slechts 9 geüniformeerde manifestaties gesignaleerd, verspreid over 4 Amerikaanse staten. Na die drie maanden is men meer terug naar buiten gekomen. Zoals met de deelname aan de Fourth of July-parade in Buhl. Op de Amerikaanse ‘Onafhankelijkheidsdag’. Het ‘naar buiten komen’ wordt wel meer voorbereid, soms tot drie maanden op voorhand.

Mede op aangeven van Enrique Tarrio gingen de Proud Boys zich meer engageren op lokaal vlak. Van een paaseierenjacht in een buitenwijk van Chicago en kerstcadeaus rondbrengen in New York met een kerstman die op zijn muts een Proud Boys-logo had genaaid, over een serenade brengen voor anti-vaxxers in Sacramento en een schoolverpleegster in New Jersey steunen wiens arbeidscontract niet verlengd werd omdat ze weigerde een mondmasker te dragen, tot de beveiliging op zich nemen voor een evangelische predikant tegen abortus in Salem en dreigende aanwezigheid in besturen van tientallen scholen waar ‘kritische rassentheorie’ wordt gegeven.

Er is naast steun ook verzet en protest tegen de Proud Boys. In Montana moest de plaatselijke Proud Boys-afdeling zich terugtrekken als sponsor van een pokeravond voor oorlogsveteranen. In het stadje Schotland zag men af van sponsoring door de Proud Boys van een twaalf uur durend muziekfestival. Met het terug opduiken van de Proud Boys keert ook het straatgeweld terug. De paaseierenjacht in een buitenwijk van Chicago eindigde in geweld toen de Proud Boys tegenbetogers zagen opdagen. Naarmate de midterm election begin november nadert, waarbij het hele Huis van Afgevaardigden en een deel van de Senaat vernieuwd wordt, verwacht men meer straatgeweld waarvoor de Proud Boys bekend staan. Minstens intimidatie van kiezers die voor de Democraten zouden kunnen stemmen.

Protest bij een betoging tegen de coronamaatregelen op 20 maart 2021 waarin mensen opstappen samen met leden van de Proud Boys. Een bord dat men ook kan gebruiken bij de betogingen tegen de coronamaatregelen zoals er morgen, zondag 9 januari 2022, en zondag 23 januari 2022 weer gepland zijn in Brussel (foto © cc. Flickr/Anthony Crider).