In ons jaaroverzicht 2021 zijn we aanbeland bij de maanden juli – augustus. Half augustus verschijnen de eerste artikels op de website van Het Observatorium, een nieuwssite die dagelijks bericht over extreemrechts in binnen- en buitenland. Omdat in het jaaroverzicht per gebeurtenis telkens maar korte notities staan, en over Het Observatorium wel iets meer mag/moet gezegd worden: deze zijsprong (foto hierboven © Het Observatorium).

Op 1 september maakt Het Observatorium zich met e-mails naar een aantal mensen en organisaties bekend aan een breder publiek. Met dagelijks een bericht over extreemrechts is Het Observatorium een belangrijke informatiebron. Nieuws, analyse en opinie zijn dikwijls verrijkend. Het Observatorium kan een aantal zaken bovenhalen die niet bekend zijn in bredere kring. Over nazispullen op de antiekmarkt in Tongeren, het Vlaams Wagner Genootschap, de organisatoren van de ‘Mars tegen Coronapas’ Feniks Vlaanderen… Voor internationaal nieuws kijkt men vaak verder dan de bekende buitenlandse kranten en nieuwsbronnen. Met ook nog eens een agressieve politiek qua klantenbinding – na een ‘like’ bij een Twitterbericht meteen de vraag versturen in te schrijven op de nieuwsbrief – kan Het Observatorium op korte termijn een relatief groot bereik opbouwen. Alleen weet men doorgaans niet dat Het Observatorium wel eens de bal misslaat, en daar is een vermijdbare reden voor.

De initiatiefnemers van Het Observatorium hullen zich in anonimiteit. Er zijn sporen naar de mogelijke initiatiefnemers, maar die ontkennen hun betrokkenheid hardnekkig. E-mails naar het officiële contactadres leveren niets op. Men weigert een open, vertrouwelijk gesprek met Antifascista Siempre en andere antifascisten die al lang hun verdiensten hebben in de strijd tegen extreemrechts. Pogingen vanuit Antwerpen en Gent om tot een gesprek te komen, lopen eveneens op niets uit. Er is bijgevolg geen vertrouwen in wie achter Het Observatorium schuilt. Vandaar een aantal fouten en blunders in de berichten van Het Observatorium die niet worden rechtgezet.

Op 2 september 2021 bijvoorbeeld schrijft Het Observatorium over de IJzerwake: “Brecht Vermeulen, N-VA-gemeenteraadslid in Roeselare en voormalig federaal parlementslid, was dit jaar een gastspreker op het hoofdpodium.” Een N-VA-gemeenteraadslid, voormalig N-VA-parlementslid, als spreker op het hoofdpodium van de IJzerwake? Dat zou zeker de klassieke media gehaald hebben. Maar niet dus. De sprekers op het hoofdpodium waren dit jaar IJzerwake-voorzitter Wim De Wit en Hugo Maes, de nieuwe voorzitter van de Vlaamse Volksbeweging (VVB). Brecht Vermeulen is, zoals wij bericht hebben, enkel aanwezig op de IJzerwake. Hij is er niet als spreker. Niet op het hoofdpodium, en ook niet op een zijpodium.

Een beginnersfout? We hebben onlangs, naar aanleiding van een artikel over hoe twee jonge Nederlanders ertoe zijn gekomen toe te treden tot een neonazistische organisatie, nog een fout gesignaleerd. Wat het Openbaar Ministerie eiste als straf werd gepresenteerd alsof dat het vonnis van de rechtbank was. Het zou ons te ver leiden om alle fouten tot blunders bij Het Observatorium op te sommen. Het Observatorium titelt bijvoorbeeld over de eerste veroordeling voor extreemrechtse online haat in ons land, terwijl alleen al bij Apache minstens vijf artikels zijn verschenen over veroordelingen in ons land voor extreemrechtse online haat, en in de rubriek Rechtspraak op de website van Unia nog meer dergelijke veroordelingen te vinden zijn. Het Observatorium schrijft over een vrouw die uit het Vlaams Belang is gezet omdat ze afbeeldingen van Adolf Hitler likete. In werkelijkheid kan de vrouw hierna probleemloos haar eed als Vlaams Belang-gemeenteraadslid afleggen en is ze opnieuw voorzitster van de lokale Vlaams Belang-afdeling…

Vorige week nog werd in een Observatorium-artikel ‘te snel conclusies getrokken’. Fouten kunnen altijd gebeuren, maar zich opsluiten in het eigen gelijk is nooit goed.

Het Observatorium bij SamPol, november 2021: “Onze anonimiteit moet ons ook helpen om nieuws, analyses en zelfs opinies op een ernstige en serene manier te brengen.” (foto © RV).

Naschrift, 29 december 2021. Bij drie van de hierboven geciteerde artikels met fouten tot blunders heeft Het Observatorium haar artikel inmiddels aangepast. Weliswaar zonder vermelding van welke aanpassing aan de tekst is gebeurd. Bij twee van de hierboven geciteerde artikels bleven de fouten tot blunders staan. In de niet geciteerde artikels uiteraard ook. Aan de essentie – “zich opsluiten in het eigen gelijk is nooit goed” – ging men eveneens voorbij. Er volgde geen uitnodiging tot een open, vertrouwelijk gesprek.