Vandaag, zaterdag 10 april 2021, is Fred Erdman op 87-jarige leeftijd overleden. Fred Erdman was in Antwerpen advocaat en politiek actief bij de SP/sp.a (nu: Vooruit). In 1998-1999 was hij nationaal partijvoorzitter voor de SP, maar wij kennen hem vooral als een rustige maar overtuigde antifascist en antiracist (foto hierboven: Fred Erdman in het midden op de foto, bij het binnenkomen van verkiezingsresultaten op het Antwerps stadhuis, met naast hem partijgenoot Guy Peeters die de eerste resultaten toont en journalist Patrick Lefelon die noteert © AFF).

Als de Joodse bevolkingsgroep in Antwerpen vroeger in grote mate voor de socialistische partij stemde, was dit veelal omwille van de figuur van Fred Erdman. Van Joodse komaf, en rechtlijnig antiracist en antifascist. Fred Erdman was dan ook erelid van het Forum voor Joodse Organisaties. Hij bouwde een carrière uit als advocaat, en was in 1984-1986 stafhouder van de Orde van advocaten in Antwerpen. Alleen al zijn naam en aanwezigheid gaf je bij de rechtbank een voetje voor, want men wist dat het met Erdman ernst was. “Een gewaardeerde en fijne advocaat die klaar stond als dat nodig was, zowel voor zijn cliënten als voor zijn collega’s”, aldus collega-advocaat Jos Vander Velpen.

Van 1984 tot 1988 is Fred Erdman gemeenteraadslid in Antwerpen. In 1988 wordt hij lid van de Senaat, van 1992 tot 1999 is hij er fractieleider voor de SP. Van 1998 tot 1999 is Fred Erdman voorzitter van de SP, als opvolger van Louis Tobback die Johan Vande Lanotte vervangt als minister van Binnenlandse Zaken nadat Marc Dutroux even ontsnapte. Van 1999 tot 2003 is Fred Erdman vervolgens lid van de Kamer van Volksvertegenwoordigers. Hij ligt aan de basis van 47 wetten zoals voor de vrijzinnige morele dienstverlening, voor euthanasie, voor een strengere wet tegen racisme, een soepele echtscheidingswet en de hervorming van justitie.

Hij was ook lid van de raad van bestuur van onder andere het Museum voor Hedendaagse Kunst in Antwerpen, de Koninklijke Muntschouwburg in Brussel en de Vrije Universiteit Brussel.

Fred Erdman is in 1933 in Antwerpen geboren als zoon van een Pools-Joodse migrant die eerst als metaalarbeider in Seraing en later in de diamantsector in Antwerpen werkt. Op 9-jarige leeftijd moet Fred Erdman onderduiken om aan de scherpe controles van de nazi’s te kunnen ontsnappen. Mede door zijn ervaringen tijdens de Tweede Wereldoorlog is hij steeds een overtuigd antifascist gebleven. Fred Erdman was een rots in de branding, een man met een vaste overtuiging tegen elke vorm van racisme en fascisme. Wij delen dan ook in de rouw om een man met wie we panels bij debatten over de opkomst van extreemrechts deelden, en ook bij acties op straat aan onze zijde vonden.

Rust zacht lieve man.

Fred Erdman bij een actie in de Antwerpse wijk Zurenborg, achter SP-parlementslid Jef Sleeckx aan de micro van de megafoon. Actie nadat op 16 november 1992 een extreemrechts commando onder een spoorwegbrug een plakploeg van Antwerpen Helemaal Anders (een samenwerkingsverband van meerdere progressieve organisaties, waaronder het Anti-Fascistisch Front) heeft aangevallen. Onder het roepen van “Eigen Volk Eerst!” werd daarbij een Jongsocialist en vakbondsmilitant een gat van enkele centimeters in het hoofd gestampt. Wie de daders waren, is nooit helemaal uitgeklaard nadat bewijsstukken, zoals een bril die men ter plaatse heeft gevonden, uit het politiedossier is verdwenen. Eén van de mensen die op basis van politiefoto’s en een confrontatie achter glas herkend werd als één van de daders, werd later parlementslid voor het Vlaams Belang (foto © AFF).