De IJzerwake die voorbije zondag 30 augustus 2020 zou plaatsvinden in Steenstraete, bij Ieper, is omwille van het coronavirus een digitale editie geworden waarvoor onder andere Rob Verreycken in de weer was. De zoon van Wim Verreycken en de vader van Gunnar Verreycken smokkelde dan maar een beeld van hemzelf trompetterend op een vorige editie van de IJzerwake in de begingeneriek (beeld hierboven: screenshot YouTube).
De digitale editie kon voorbije zondag vanaf 11 uur zowel via Facebook als via YouTube gevolgd worden. Er werd bij de première van de vijfentwintig minuten durende video meer via YouTube dan via Facebook gekeken. Op YouTube kwam men evenwel niet verder dan 189 mensen die tegelijk aan het kijken waren. Intussen, vier dagen later, is het aantal views bij YouTube amper verdubbeld, maar via Facebook keken meer dan 4.800 mensen naar de video. Was dit de 19de IJzerwake, volgende zondag wordt de 93ste IJzerbedevaart ingericht. Omwille van het coronavirus evenwel ook slechts digitaal.
Het hoogste aantal aanwezigen op de fysieke IJzerwake-bijeenkomsten werd in 2011 opgetekend, met volgens de organisatoren 5.300 aanwezigen. Nadien ging het bergaf met bijvoorbeeld in 2016, vijf jaar later, volgens de organisatoren 3.650 deelnemers. Waar ’t Pallieterke bij noteerde: “Maar laten we ons niks wijsmaken: zoveel mensen waren er zeker niet.” Voor 2018 sprak ’t Pallieterke over 3.200 aanwezigen. In 2019 zou er terug iets meer volk geweest zijn. De IJzerbedevaart trekt daarentegen nog slechts enkele honderden mensen aan om naar Diksmuide te trekken. ’t Pallieterke-hoofdredacteur Karl Van Camp schrijft dan ook vandaag in zijn blad: “(Sinds 1996) zijn de gelederen gesplitst, maar vooral: de meeste gelederen blijven sindsdien gewoon thuis en laten zich noch in Diksmuide, noch in Steenstraete zien.” In de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw lokte de IJzerbedevaart gemakkelijk 60.000 à 70.000 mensen.
De digitale editie van de IJzerwake dit jaar stond in het teken van: ‘Vlaanderen eerst. Vlaams geld voor eigen mensen’. Er werd uitgehaald naar de “Waalse dieven” en IJzerwake-voorzitter Wim De Wit pleitte naar gewoonte voor een onafhankelijk Vlaanderen. De video wordt afgesloten met beelden van vorige edities van de IJzerwake toen daar Die Stem van Suid-Afrika, de Vlaamse Leeuw en het Wilhelmus werd gezongen. In die volgorde. Tussen de toespraak van de IJzerwake-voorzitter en beelden over de zangstonden door is er de dodenherdenking. Voor Vlaams-nationalisten die sinds de vorige IJzerwake gestorven zijn, zoals oud-VMO’er en Vlaams Blok’er Xavier Buisseret, en mensen die dit jaar in het bijzonder herdacht worden, zoals de precies honderd jaar geleden gestorven Vlaamse student Herman Van den Reeck.
Voor die dodenhulde was in Steenstraete een en ander in scène gezet, met behulp van enkele sympathisanten, kinderen lid van het Vlaams Nationaal Jeugdverbond (VNJ) en een drone die hoog in de lucht beelden maakte van het zielig tafereel. Bij die dodenherdenking kwam niet voor elke vernoemde een bloemenkrans in beeld, wél voor de op 14 november vorig jaar overleden Herman Appels. Volgens de commentaarstem: “Herman was een idealist van de zuivere soort. Hij droomde van een deugdelijk en eerlijk Vlaanderen, gebouwd op waarden en traditie. Herman was daarbij bereid om het uiterste van zichzelf te vragen en te geven. Hij trok als jonge snaak naar het Oostfront en kreeg zijn deel van de repressie. Hij bleef later verbonden aan het Sint-Maartensfonds en het Ereperk in Stekene. Hij werkte een tijd mee aan het Bormshuis in Antwerpen en bezocht met veel enthousiasme de IJzerwake.”
Bij de IJzerwake hebben ze een traditie om collaborateurs te herdenken. Opmerkelijk was de editie in 2004 – onder regie van Luk Lemmens (N-VA, nu eerste gedeputeerde van de provincie Antwerpen) – waarbij een reuzegroot portret van Staf De Clercq de IJzerwake-weide ‘versierde’. Tot zijn plotse dood in 1942 was Staf De Clercq de leider van het met nazi-Duitsland sympathiserende Vlaams Nationaal Verbond (VNV). In 2004 was hij 120 jaar eerder geboren. Ook de in eerste aanleg, in beroep en bij een herziening van haar proces vijftig jaar later, voor collaboratie veroordeelde Irma Laplasse kreeg toen een reuzegroot portret op de IJzerwakeweide. Vorig jaar, in 2019, werd de tweemaal voor collaboratie ter dood veroordeelde August Borms herdacht. Deze keer omdat hij 100 jaar eerder, in 1919, een eerste keer voor collaboratie ter dood werd veroordeeld (wat evenwel niet werd uitgevoerd, Borms werd pas in 1946 geëxecuteerd). Het zijn altijd rare redenen om iemand te herdenken op de IJzerwake.
De vorig jaar overleden Herman Appels die nu herdacht werd, maakte deel uit van de SS Langemarck-divisie. Hij is onder andere betrokken bij de Slag om Berlijn als het Rode Leger de ultieme aanval op de hoofdstad van nazi-Duitsland inzet. Hij werd voor collaboratie in beroep veroordeeld tot vijf jaar gevangenisstraf en levenslange ontzetting uit zijn burgerrechten. Maar het is niet duidelijk of hij effectief de gevangenis ingedraaid werd. De inmiddels ook overleden journalist Luc Beyer de Ryke was voor zijn boek Ils avaient leurs raisons bij een van de jaarlijkse herdenkingen van Oostfronters in Stekene en zag er Herman Appels een tekst voorlezen van collaborateur Filip De Pillecyn, terwijl later op de dag liederen als De mannen van de Vlaamse Waffen SS gezongen werden. In 2015 werd een ander lid van de SS Langemarck-divisie herdacht op de IJzerwake: de dat jaar overleden Toon Pauli, de laatste voorzitter van het Sint-Maartensfonds.
Anno 2020 klinkt het bij de IJzerwake dat Herman Appels zijn deel kreeg van de “repressie”, terwijl het niets anders is dan de terechte veroordeling van een man die met nazi-Duitsland collaboreerde, en de gedachten van toen nog altijd warm koesterde.
Antifascista Siempre 
In september 2019 bevestigde de Bondsregering dat zij nog steeds in België aan 2900 personen een vergoeding uitbetaald voor ” diensten ” verleend aan Duitsland tijdens WO II. De Belgische resolutie in de Kamer die een stopzetting vroeg voor vergoedingen aan collaborateurs is tot nu dode letter gebleven !