Nu iedereen aan zijn of haar huis gekluisterd is, omwille van de coronamaatregelen, schieten de kijkcijfers voor televisie de hoogte in. Niet alleen worden de nieuwsuitzendingen meer bekeken, Vlamingen kijken gemiddeld dagelijks een uur langer televisie. Oude opnames worden uit de archiefkasten gehaald. Op Eén en VRT NU kan je inmiddels het legendarisch jeugdfeuilleton Kapitein Zeppos (1964-1969) bekijken. Bij de RTBF werden fragmenten van het al even legendarische programma Strip-Tease (1985-2002) online gezet. Naast een reportage over een Vlaamse Hitler-fan (reportage van Peter Boeckx die nu programma’s maakt als The Sky is the Limit), is er ook een reportage te zien over het Vlaams Blok in 1988 (reportage van Luckas Vander Taelen, later onder andere Europarlementslid voor Agalev en opiniemaker).
Het wordt niet expliciet gezegd in de reportage, maar Luckas Vander Taelen volgde het Vlaams Blok in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen op 9 oktober 1988. In het begin afgewisseld met beelden van een antifascistische betoging in Antwerpen, volgen we Filip Dewinter op campagne in Borgerhout. Filip Dewinter belt niet zelf aan bij de mensen: om op de deurbellen te duwen heeft hij Gust Moors mee, oud-VMO’er en een van de eerste personeelsleden van het Vlaams Blok. Ook Philippe Van der Sande is mee, toenmalig woordvoeder van het Vlaams Blok Antwerpen, later ook fractievoorzitter van het Vlaams Blok in de provincieraad in Antwerpen en man die met initiatieven als ‘Beweging voor Christelijke Solidariteit’ en ‘Christenunie’ stemmen van diepgelovige christenen naar het Vlaams Blok probeert te brengen.
Philippe Van der Sande klaagt dat de lagere scholen in Borgerhout voor bijna 100 % bevolkt worden door… Hij zegt niet expliciet wat hij bedoelt, de vertaler maakte er “immigranten” van. Als Filip Dewinter een zakje met propagandamateriaal van het Vlaams Blok afgeeft bij de mensen waar aangebeld wordt, krijgt hij enkel instemmende commentaren. “Dat zwart gespuis buiten, hé”, geeft een vrouw als reden voor haar stem voor het Vlaams Blok. Op een markt en in een café is het niet anders. Als Luckas Vander Taelen vraagt hoe men die mensen weg zou krijgen, antwoordt een vrouw: “Hier en daar een bom plaatsen, hé”. Een jongen heeft het Vlaams Blok-lesje geleerd: eerst de illegalen en criminelen buiten, dan de werklozen. Als Luckas Vander Taelen vraagt wat met de kinderen, “op een trein zetten?”, roept iemand: “In de gaskamer!”. De groep cafégangers moet er om lachen.
“Mijn beste vriend is een Marokkaan. Moet ik die laten buitengooien door jullie?”, vraagt een vrouw aan Filip Dewinter. “Dat zeggen wij niet”, antwoordt Filip Dewinter. Op dezelfde markt klaagt Filip Dewinter over de 400.000 werklozen. “Dat komt niet door de vreemdelingen”, antwoordt iemand. Filip Dewinter: “Wij hebben niet gezegd dat het door de vreemdelingen is”. Kris Merckx (PVDA) heeft de discussie gevolgd en repliceert: “Oh neen, ‘500.000 werklozen, waarom dan gastarbeiders?’ (staat op een Vlaams Blok-affiche), dat is afgekeken van de nazi’s”. Filip Dewinter verwijst naar zijn vader die gedeporteerd werd. “Ik heb met het nationaalsocialisme niets te maken, ik heb er alleen maar de grootste walging voor.” Filip Dewinter is die walging, als hij ze al zou gehad hebben, intussen kwijtgeraakt. Waarom anders in 2016 in Griekenland op bezoek gaan en toespraken houden bij het neonazistische Gouden Dageraad?
In de reportage van Strip-Tease zijn we intussen beland bij het verkiezingssucces van het Vlaams Blok op 9 oktober 1988. In Antwerpen behaalt het Vlaams Blok 17,7 % van de stemmen (+ 12,5 %), wat haar aantal gemeenteraadszetels van 2 naar 10 brengt. De eerste twee Vlaams Blok-verkozenen in Antwerpen, na de gemeenteraadsverkiezingen in 1982, waren Eric Deleu, die Turkse voorouders heeft, en Piet Mulder, een genaturaliseerde Nederlander. Nu doet onder andere Marijke Dillen haar intrede op het Antwerps stadhuis. Filip Dewinter woont dan nog in het chique Brasschaat.
In Brasschaat verovert het Vlaams Blok voor het eerst een gemeenteraadszetel. Die is voor lijsttrekker Luc Sevenhans die nadien ook nog Vlaams Blok-parlementslid wordt. Hij is in 2009 de eerste mandataris met naam die opstapt bij het Vlaams Belang. Datzelfde jaar wordt hij parlementslid voor de N-VA en in 2013 wordt hij ook nog schepen in Brasschaat voor de N-VA. Ook in Edegem, Lier, Lokeren, Mortsel en Sint-Niklaas haalt het Vlaams Blok één gemeenteraadszetel binnen. In Gent en Schoten twee, en in Mechelen drie. In Edegem is de verkozene Agnes Beuten oftewel de toenmalige echtgenote van de beruchte oud-VMO’er en Vlaams Blok-propagandaverantwoordelijke Xavier Buisseret. In Mortsel en Sint-Niklaas zijn de verkozenen respectievelijk Mark Schampaert en Frans Wymeersch die er nu nog in de gemeenteraad zetelen. In Gent is één van de twee verkozenen Francis Van den Eynde die lang deel uitmaakte van de harde kern van Voorpost. In 2011 werd Francis Van den Eynde uit het Vlaams Belang gezet, omdat hij zich met zijn ‘Belfortploeg’ kritisch opstelde binnen zijn partij en partijafdeling.
De reportage van Strip-Tease toont aan hoe het succes van het Vlaams Blok steunt op rauw racisme bij een deel van de bevolking. Het Vlaams Blok spreekt die mensen niet tegen, maar naar de mond. De ‘500.000 werklozen, waarom dan gastarbeiders?’ is volgens de rechtbank in Gent een “klassiek voorbeeld van hoe het ‘zondebokmechanisme’ wordt gehanteerd” en wordt dan ook weerhouden als een van de redenen om (drie vzw’s van) het Vlaams Blok op 21 april 2004 te veroordelen voor racisme. De slogan, toen nog ‘400.000 werklozen, waarom dan gastarbeiders?’, werd voor het eerst gelanceerd bij de campagne voor de parlementsverkiezingen in 1981. Pas 23 jaar later wordt het Vlaams Blok hiervoor veroordeeld.
Antifascista Siempre 